ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 25, 2022 ರಂದು ತಮ್ಮ ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್‌ನಲ್ಲಿ (Mann Ki Baat) ನಮೀಬಿಯಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಿಂದ ಪುನಃ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ಚಿರತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಲಹೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬರುವಂತೆ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.
ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಚೀತಾವನ್ನು (Project Cheetah) ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 26 ರಿಂದ 31 ರವರೆಗೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ವೇದಿಕೆ mygov.in ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಚಿರತೆಗಳಿಗೆ ಮರುಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ಹೊಸ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಒಟ್ಟು 11,565 ನಮೂದುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಮೂದುಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಯು ಪರಿಶೀಲಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸೂಚಿಸಲಾದ ಹೆಸರುಗಳ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಮೀಬಿಯನ್ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಚಿರತೆಗಳಿಗೆ ಕೆಳಗಿನ ಹೊಸ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ನಮೀಬಿಯಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಚಿರತೆಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ವಿಜೇತರನ್ನು ಪರಿಸರ, ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಸಚಿವಾಲಯ ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆಯ ಅವನತಿಗೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೆಂದರೆ, ಕಾಡುಗಳಿಂದ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವುದು. ಔದಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ಬೇಟೆ, ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಆವಾಸಸ್ಥಾನ ಪರಿವರ್ತನೆ ಜೊತೆಗೆ ಬೇಟೆಯ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿನ ಕುಸಿತ ಮತ್ತು 1952 ರಲ್ಲಿ ಚಿರತೆಗಳು ನಿರ್ನಾಮವಾದವು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆಯ ಪರಿಚಯ ಯೋಜನೆಯ ಗುರಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾದ ಚೀತಾ ಮೆಟಾಪೋಪ್ಯುಲೇಶನ್ (metapopulation) ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು. ಇದು ಚಿರತೆಯು ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಉನ್ನತ ಪರಭಕ್ಷಕವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ಚಿರತೆಯ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸಿ ಅದರ ಜಾಗತಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಪರಿಚಯ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
1) ಚಿರತೆಯ ಸಂತತಿಯನ್ನು ಅದರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತ ಆವಾಸಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಮೆಟಾಪೋಪ್ಯುಲೇಷನ್ ಆಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು
2) ಈ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಜೈವಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡುವ ತೆರೆದ ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಸವನ್ನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಚಿರತೆಯನ್ನು ವರ್ಚಸ್ವಿ ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ಛತ್ರಿ ಜಾತಿಯಾಗಿ ಬಳಸುವುದು
3) ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯದ ಜೀವನೋಪಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪರಿಸರ-ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ನಂತರದ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಮತ್ತು
4) ಚೀತಾ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಚೀತಾ ಅಥವಾ ಇತರ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಯಾವುದೇ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಪರಿಹಾರ, ಅರಿವು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ನಮೀಬಿಯಾದೊಂದಿಗೆ G2G ಸಮಾಲೋಚನಾ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.
ಇದು ಚಿರತೆ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ 20 ನೇ ಜುಲೈ 2022 ರಂದು ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ತಿಳುವಳಿಕಾ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕುವಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಎಂಒಯುಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ ನಂತರ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮೊದಲ ವೈಲ್ಡ್ ಟು ವೈಲ್ಡ್ ಇಂಟರ್‌ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಲೋಕೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ,
ಎಂಟು ಚಿರತೆಗಳನ್ನು 2022 ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 17 ರಂದು ನಮೀಬಿಯಾದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ (Prime Minister of India) ಅವರು ಕ್ವಾರಂಟೈನ್ ಬೊಮಾಸ್‌ಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚೀತಾ ಪರಿಚಯಕ್ಕಾಗಿ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮುಂದಿನ 5 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 10-12 ಚಿರತೆಗಳನ್ನು ಆಫ್ರಿಕನ್ ದೇಶಗಳಿಂದ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು 2021 ರಿಂದ ಚೀತಾ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಗಣರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಜನವರಿ 2023 ರಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಗಣರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಎಂಒಯುಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕುವುದರೊಂದಿಗೆ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡವು.
ಎಂಒಯು ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, 12 ಚೀತಾಗಳ (7 ಗಂಡು, 5 ಹೆಣ್ಣು) ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಚ್ ಅನ್ನು 18 ಫೆಬ್ರವರಿ 2023 ರಂದು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು.
ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಿಂದ ಗ್ವಾಲಿಯರ್‌ಗೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಕುನೋ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಕ್ಕೆ 12 ಚಿರತೆಗಳ ಸ್ಥಳಾಂತರ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಿತು.
ಚಿರತೆ ತಜ್ಞರು, ಪಶುವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ನಿಯೋಗವು ಖಂಡಾಂತರ ಸ್ಥಳಾಂತರದ ವ್ಯಾಯಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಂದಿತು.
ಚೀತಾ ಪರಿಚಯದ ಕುರಿತು ಭಾರತದ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲು, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಿರತೆ ತಜ್ಞರು, ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಪಶುವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸಲಹಾ ಕಾರ್ಯಾಗಾರವನ್ನು 20 ನೇ ಫೆಬ್ರವರಿ 2023 ರಂದು ಕುನೋ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಕಾರ್ಯಾಗಾರದ ಫಲಿತಾಂಶವು ಉತ್ತಮ ಚಿರತೆಯ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು, ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆಯ ಮೆಟಾಪೋಪ್ಯುಲೇಷನ್ ಅನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರದ ನಂತರದ ನವೀಕರಣಗಳು (Post Translocation Updates About Cheetahs in India)
ಚಿರತೆಗಳ ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಚ್‌ನ ಕಡ್ಡಾಯ ಕ್ವಾರಂಟೈನ್ ಅವಧಿಯ ನಂತರ, ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಆವರಣಕ್ಕೆ ಬಿಡಲಾಯಿತು.
DAHD (ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ ಮತ್ತು ಹೈನುಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆ) ಯಿಂದ NOC ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಚಿರತೆಗಳನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಚಿರತೆಗಳು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಕಾಡು ಬೇಟೆಯನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತಿವೆ.
ನಾಲ್ಕು ನಮೀಬಿಯಾದ ಚಿರತೆಗಳು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು 24*7 ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದಲ್ಲದೆ, 4 ಮರಿಗಳು ಜನಿಸಿದ್ದು, ಆರೋಗ್ಯವಾಗಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ 19 ವಯಸ್ಕರು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.